Lancia Delta II ? Przewodnik dla ?zielonych?
Lancia Nuova Delta debiutowała w 1993 roku. Kodowe oznaczenie modelu to ?836?. Model wcześniejszy nosił poznaczenie ?831? a następca ?844? - chronologia numeracji została zatem zachowana.
Samochód był oparty o płytę podłogową pochodzącą bezpośrednio z Fiata Tipo. Z tego też powodu zawieszenie i niemal cała mechanika samochodu jest wspólna z innymi modelami opartymi na tej platformie ? oznacza to również ograniczenia typowe dla tej platformy.
Auto jest interesującą ofertą wśród samochodów używanych. Oferuje wysoki komfort podróżowania, przestronne wnętrze, bogate wyposażenie, duży bagażnik i bardzo dobre prowadzenie za cenę sporo niższą niż u konkurencji. Dodatkowym atutem jest awaryjność na akceptowalnym poziomie i przystępne ceny podstawach części zamiennych/eksploatacyjnych.
Jest to moim zdaniem jeden z najbardziej niedocenianych samochodów tej klasy na rynku wtórnym.
Postaram się częściowo przybliżyć kilka podstawowych informacji o tym modelu aby potencjalni nabywcy wiedzieli na co zwrócić uwagę.
Nadwozie
Lancia 836 występowała jedynie jako hatchback. Początkowo (1993-1995) oferowano jedynie nadwozie pięciodrzwiowe. Poszczególne wersje silnikowe/wyposażeniowe różniły się wizualnie.
Nadwozie jest ocynkowane jednak mimo tego problem korozji występuje. Dlaczego? Cóż, ocynkowane były płaty blachy z których wykonywano samochód ? niestety, miejsc spawania nie ocynkowano dodatkowo. To sprawia, że właśnie one rdzewieją. Miejsca szczególnie podatne na rdzewienie to łączenia progów z podłogą samochodu, wnętrza profili itp Przy zakupie należy szczególnie zwrócić na nie uwagę. Powinno się tez dokładnie sprawdzić nadwozie pod kątem przeszłości wypadkowej. Radzę dokładnie obejrzeć podłużnice, kielichy i podłogę w bagażniku. Jakiekolwiek deformacje wnęki koła zapasowego mogą świadczyć o wypadku.
Pod tym linkiem znajdziecie zdjęcia miejsc do których TRZEBA zaglądnąć. Radze zwrócić uwagę na to, że Delta gnije od wewnątrz na zewnątrz. Gdy rdza zaczyna wyłazić jest zbyt późno aby auto ratować. No chyba, że ktoś jest blacharzem.
Części blacharskie do Delty nie były tanie. Obecnie nie ma możliwości kupienia nowych części karoseryjnych ? jedyne źródło potencjalnych części zamiennych to części pochodzące z demontażu a co za tym idzie często trafiają się części pokryte grubą warstwą szpachli. Troszkę łatwiej jest o elementy takie jak reflektory etc.
Podstawowa wersja 5D, widok z przodu:
Podstawowa wersja 5D, widok z tyłu:
Wersja 5D, model 2.0 16v w najwyższej wersji wyposażenia (LS) z kołami 15":
Wersja 5D, model HF (2.0 16v turbo) w najwyższej wersji wyposażenia (LS):
Od 1996 roku można było wybrać nadwozie trzydrzwiowe. Handlowa nazwa tej wersji to HPE. Wymiary zewnętrzne wersji pięciodrzwiowej są takie same jak i trzydrzwiowej. Rożnica to odrobinę bardziej sportowa sylwetka ? naturalnie kosztem funkcjonalności samochodu. Brak tylnych drzwi sprawia, że pasażerowie podróżujący z tyłu muszą się mocno nagimnastykować podczas wsiadania i wysiadania. Jest to zasadniczo jedyny minus ? miejsca na tylnej kanapie jest tyle samo co w wersji 5D. Auto posiada również charakterystyczne poszerzenia błotników zarówno z przodu jak i z tyłu. W wypadku wersji 5D poszerzane mogłyby być jedynie przednie błotniki, tył pozostawał ?wąski?.
Podczas oględzin nadwozia należy zwrócić uwag na te same rzeczy co w 5D oraz dodatkowo liczyć się z korozja progów. Niestety, plastikowe nakładki skutecznie potęgują korozje utrzymując brud i wilgoć przy progach. Warto tez sprawdzić jak zamykają się drzwi. W HPE są one większe i cięższe a co za tym idzie bardziej podatne na obwisanie z wiekiem.
HPE zależnie od wersji silnikowej różniła się wizualnie.
Oto podstawa wersja HPE.
Występowały również dwie inne wersje. Pierwsza to tzw ?Evo500?. Była to ?limitowana? wersja sprzedawana w Niemczech. Powstała w oparciu akcesoria produkowane przez firmę M+S Design. Auto toczyło się na kołach 7,5x16 obutych w opony 225/40R16.
Poszczególne elementy składające się na pakiet to:
- przedni zderzakami
- tylny zderzakami
- nakładki na progi
- felgi Speedline Monte Carlo 16?
- elementy wnętrza wykończone pseudo-carbonem (panel klimatyzacji, obudowy kratek wentylacyjnych itp.)
napis ?evo500? na popielniczce
Uwaga, tylny spoiler pozostawał seryjny! Silnik pozostawał seryjny!
Trzeba sobie zdawać sprawę, że ?limitowana wersja? to określenie trochę na wyrost. Ilość wyprodukowanych i sprzedanych egzemplarzy była ograniczona tylko i wyłącznie liczbą zamówień.
Druga wersja HPE to spotykana najczęściej pod koniec produkcji wersja wyposażona w pakiet stylistyczny firmy Zender. W jego skład wchodzą:
przedni zderzak
tylny zderzak
powiększony spoiler na tylnej klapie
elementy wnętrza wykończone psudo-carboenm (ciemniejsza folia niż w evo500, popielniczka jak w każdym innym modelu)
Jako opcje oferowano 15 i 16 calowe obręcze Speedline MonteCarlo.
Elementy pakietów ?Evo500? i ?Zender? są poszukiwane i drogie. Ich zakup to spory wydatek o ile w ogóle uda nam się znaleźć oferty sprzedaży. Radzę zwrócić uwagę czy w oglądanym przez nas aucie pakiet stylistyczny jest kompletny. Progi i tylny zderzak Zender w połączeniu z przednim zderzakiem z podstawowej wersji HPE mogą wskazywać na wypadek w przeszłości i odbudowę samochodu w oparciu o najłatwiej dostępne części. Naturalnie nie musi to oznaczać jakiejś poważnej kolizji w przeszłości ? być może była to niewielka stłuczka, która w żadnym stopniu nie wpływa na właściwości samochodu a właściciel po prostu postanowił oszczędzić na naprawie lub nie mógł znaleźć właściwych części (dość częsty scenariusz).
Radze tez ostrożnie kupować uszkodzone HPE. W porównaniu do 5D charakterystyczny ?szeroki przód? to:
- inny zderzak
- inne błotniki
- inne wewnętrzne osłony nadkoli przednich
- inne światła przeciwmgielne
Jeśli nie mamy dostępu do wspomnianych części to naprawa może okazać się droższa i trudniejsza niż zakładamy.
Typowe problemy z nadwoziem:
- zamarzające zamki i uszczelki w zimie
- obwisające drzwi w wersjach HPE
- łuszczący się lakier bezbarwny, szczególnie w czerwonych samochodach
- korozja podłogi w miejscu jej łączenia z progami
- korozja progów w wersjach wyposażonych w plastikowe nakładki
- korozja w wnętrzu tylnych błotników
Wnętrze
Wnętrze samochodu może się podobać ? chociaż nie ma co ukrywać ? jest niepraktyczne. Deska rozdzielcza zależnie od wersji silnikowej/wyposażenia występowała w kilku wersjach.
Różnica to część znajdująca się nad środkowymi kratkami wentylacji. Zasadniczo można wyróżnić trzy podstawowe wersje deski rozdzielczej:
Podstawa wersja to ta w przypadku której znajduje się tam jedynie analogowy zegarek i logo Lancii.
Następnie mamy wersje z dodatkowymi wskaźnikami (wskaźnik napięcia w instalacji elektrycznej, temperatura oleju, zegarek) i logo Lancii.
Najwyższa wersja deski, występowała (według mojej wiedzy) w wersji HF oraz w najwyższej wersji wyposażenia (LS) i oprócz wspomnianych wskaźników posiadała również ?check panel? - namiastkę komputera pokładowego który informował o przepalonych żarówkach i niskim poziomie płynów fizjologicznych. Naturalnie zdarzaja się też dziwne kombinacje jedynie analogowy zegarek ?check panel?.
Praktyczna uwaga dla tych, którzy będą mieli pierwsze spotkanie z ?check panelem? w Lancii. Świecąca się na środku deski kontrolka ?check? nie oznacza jak u innych producentów ?check engine?, czyli ?sprawdź silnik?. Oznacza ona ?check check panel? czyli ?sprawdź check panel?
Otwarte drzwi, spalona żarówka etc powoduje wyświetlenie na środku zegarów komunikatu mającego sugerować skierowanie wzroku w prawo.
Deska rozdzielcza jest wbrew pozorom bardzo przejrzysta i czytelna. Mimo sporej ilości wskaźników nie ma problemu z tym aby błyskawicznie odczytać interesujące nas informacje. Łagodne zielone podświetlenie nie męczy w nocy i posiada płynną regulację jasności, która przydaje się w nocy. Podświetlone są tez przełączniki zespolone, guziki do sterowania szyb i pokrętła odpowiadające za wentylację wnętrza. Nocą Delta robi bardzo pozytywne wrażenie.
Braki w podświetleniu to najczęściej przepalone żarówki. Na szczęście są one powszechnie dostępne w handlu i kosztują przysłowiowe grosze.
Pewnego przyzwyczajenia wymaga obsługa przełączników zespolonych ? przy ich pomocy jesteśmy w stanie uruchomić niemal wszystko. Niemal ? przednie światła przeciwmgielne włączamy guzkiem znajdującym się, uwaga!, pomiędzy fotelami obok dźwigni hamulca ręcznego
Niech żyje logika i ergonomia wnętrza
Wspomniałem o niepraktyczności wnętrza. Radio zostało umieszczone na dole konsoli środkowej. Lewarek zmiany biegów może przeszkadzać w jego obsłudze. Nie ma możliwości zamontowania radia o panelu wielkości 2DIN. Radia z wysuwanymi wyświetlaczami również mogą być problematyczne. Półeczka pod nim jest bezużyteczna bo jest zwyczajnie zbyt mała. Przed pasażerem również znajduje się półeczka ? służy ona jako ozdoba, na zakrętach umieszczone na niej przedmioty najczęściej dostają skrzydeł... Schowki w drzwiach są wąskie jednak pozwalają zmieścić skrobaczkę do szyb czy rękawiczki. Schowek jest mały i pozwala przewozić jedynie drobne, podstawowe przedmioty. Jest podświetlany a w jego wnętrzu znajduje się przycisk służący otwieraniu bagażnika.
A co jest w wnętrzu pozytywnego? Wbrew pozorom Włochom udało się kilka rzeczy zrobić jak należy
Auto posiada bardzo jasne oświetlenie wnętrza. Znajdujące się w zarówno w przedniej jak i tylnej części auta lampy zapewniają odpowiednia ilość światła. Dodatkowo pasażer siedzący z przodu może korzystać ze punktowej lampki do czytania. Doskonale się ona sprawdza pozwalając na czytanie mapy itp. bez dekoncentrowania kierowcy zapalaniem światła.
Fotele zależnie od wersji są wygodne, ale ich regulacja pozostawia nieco do życzenia. Były wersje wyposażone w regulacje wysokości fotela kierowcy. Siedzi się dość wysoko i nie każdemu będzie to odpowiadać. Naturalnie miejsca nad głową jest wystarczająco dużo również dla wysokich osób nie to nie tylko tych podróżujących na przednich fotelach.
Fotele można podzielić na trzy grupy:
- podstawowe (obite materiałem). Już w tej wersji fotele są naprawdę wygodne.
- podstawowe ?+? (Alcantara + ewentualnie rozkładany podłokietnik dla kierowcy + ewentualna regulacja wysokości + regulacja podparcia odcinka lędźwiowego). Polecam je każdemu kto ceni sobie komfort podróżowania lub dużo jeździ.
- Recaro. Sportowe fotele renomowanej sygnowane logo renomowanego producenta foteli. Występowały w dwóch wersjach: obite w całości Alcantrą lub kombinacja Alcantara na środku fotela/skóra na boczkach i zagłówkach. Fotel kierowcy posiada regulacje wysokości. Niestety, nie posiadają podłokietnika ani regulacji oparcia odcinka lędźwiowego pleców. Mimo to zapewniają najlepsze trzymanie boczne i mimo swojej twardości bardzo wysoki podróżowania. Polecam wszystkim którzy lubią dynamiczną jazdę.
Kierownica posiada regulacje wysokości. Widoczność wszystkich kierunkach jest dobra co ułatwia parkowanie. Naturalnie auto posiada wspomaganie układu kierowniczego. Lusterka zewnętrzne są dość małe, ale to typowe dla wszystkich samochodów z tamtego okresu. Wyższe wersje wyposażania posiadają lusterka wyposażone w elektryczną regulację, ogrzewanie (bardzo się przydaje) i funkcję składania.
Na rynku można znaleźć wersje wyposażone w automatyczną klimatyzację co dodatkowo podnosi komfort podróżowania. Pasażerowie tylnej kanapy też mogą się tym komfortem cieszyć ? przewidziano dla nich ogrzewanie nóg i nawiew który mogą zależnie od własnego ?widzimisię? zamykać, otwierać kierować gdzie im się podoba. Dla lubiących czuć wiatr we włosach są wersje wyposażone w elektrycznie otwierane okno dachowe (szyberdach). Pozwala on zarówno się zwyczajnie otworzyć jak i jedynie uchylić poprzez podniesienie tylnej części.
Pasy bezpieczeństwa dla pasażerów siedzących z przodu posiadają regulację wysokości. Uwaga, przednie pasy posiadają napinacze pirotechniczne.
Uwaga! Auto posiada TYLKO poduszkę powietrzną dla kierowcy. NIGDY nie było sprzedawanej wersji, posiadającej jakąkolwiek inną poduszkę powietrzną.
Pasażerowie tylnej kanapy posiadają trzy pasy, środkowy jest biodrowy. Sama tylna kanapa jest dzielona w stosunku 1:2 co pozwala powiększyć przestrzeń ładunkowa lub zmieścić w samochodzie dłuższe przedmioty. Proces składania tylnej kanapy jest dość prosty i na pewno każdy sobie z nim poradzi. Bagażnik jest duży chociaż trochę przeszkadza dość wąski otwór załadunkowy.
Na co warto zwrócić uwagę przy zakupie:
- Sprawdzamy działanie WSZYSTKICH elementów wyposażenia dodatkowego.
- Sprawdzamy czy działa podświetlenie WSZYSTKICH elementów wnętrza.
- Sprawdzamy czy mamy WSZYSTKIE kluczyki (powinno ich być cztery: duży bordowy klucz ?Master?, dwa czarne klucze do normalnego użytkowania i brązowy klucz warsztatowy). Jeśli samochód jest wyposażony w immobiliser a auto nie posiada kompletu kluczyków to warto się dowiedzieć ile w naszym mieście będzie kosztowało dorobienie dodatkowego klucza. W innym wypadku zgubienie kluczyka może się skończyć unieruchomieniem samochodu. Obecność immobilisera można stwierdzić podczas włączania zapłonu, na desce na krótko zapala się kontrolka z symbolem klucza i napisem ?CODE?.
- Sprawdzamy czy ziała centralny zamek i jego pilot. Było dostępnych kilka wersji układu. W jednych pilot komunikował się z autem poprzez podczerwień, w innych poprzez fale radiowe. W pierwszym wypadku kluczyk musi ?widzieć? odbiornik umieszczony w tylnej części auta w podsufitce. W drugim przypadku nie jest to konieczne. Jeśli aby otworzyć samochód musimy niemal przyłożyć pilot do szyby to niezależnie od układu należy wymienić baterie w pilocie
Uwaga, pilot zamyka wszystkie drzwi i bagażnik, ale otwiera już tylko drzwi a bagażnika nie. Bagażnik możemy odryglowac albo kluczykiem albo poprzez naciśniecie guzika znajdującego się w schowku.
- Sprawdzamy czy działa klimatyzacja i wszystkie jej funkcję. Jeśli w układzie brak jest gazu to należy sprawdzić jego szczelność. O ile chłodnica czy osuszacz są dostępne w handlu i stosunkowo tanie to kompresor jest już drogi. Przewody (dość częsty powód nieszczelności) są DROGIE JAK DIABLI. A i są niedostępne. W dodatku ciasnota pod maską sprawia, że wymiana czegokolwiek jest pracochłonna. Pozorna błahostka znana jako ?dobicie klimy? łatwo może się zmienić w ?dobicie portfela?.
- Podczas jazdy próbnej sprawdzamy czy fotele skrzypią. Ta dość powszechna usterka potrafi być szalenie denerwująca i wręcz niemożliwa do wyeliminowania.
- Sprawdzamy czy zapięcie i odpięcie pasa kierowcy powoduje reakcje stosownej kontrolki na desce. Jeśli nie to najprawdopodobniej jest rozpięta lub uszkodzona wtyczka pod fotelem kierowcy. To szalenie ważne! W oparciu o tą wtyczkę działają poduszka powietrzna i pirotechniczny napinacz pasa bezpieczeństwa ? jeśli ktoś spiął kable ?na krótko? aby zgasić kontrolkę to podczas stłuczki poduszka wystrzeli nam gdy będziemy mieli niezapięte pasy.
- Auto jest wyposażone we wstrząsowy wyłącznik pompy paliwa. Ma on zapobiegać wyciekowi paliwa w razie wypadku poprzez odcięcie zasilania pompy. Zdarza się, że działa on zbyt nadgorliwie. Jeśli rozrusznik kręci a auto nie zapala warto zajrzeć pod fotel kierowcy. Jest tam czarny ?cylinderek? na którego szczycie znajduje się pokryty gumą guzik ? jego wciśnięcie powoduje przywrócenie zasilania pompy.
- Sprawdzamy czy tylne oparcia pozwalają się bez problemu złożyć. Naprawa uszkodzonych zaczepów jest mozolna a życie bez nich mocno ogranicza funkcjonalność bagażnika. Naturalnie o ile w ogóle zamierzamy korzystać z możliwości powiększenia bagażnika.
Jeśli na fotelach znajdują się pokrowce to warto pod nie zajrzeć. Powszechne jest przetarcie na fotelu kierowcy spowodowane wsiadaniem i wysiadaniem. Szczególnie fotele Recaro są na to podatne gdy są w całości wykonane z Alcantry. Naprawa jest kosztowna i nie zawsze się wydaje Ceny foteli w dobrym stanie są wysokie.
- Sprawdzamy działanie wycieraczek. Częstą usterką jest ?jąkanie? się wycieraczek na niższych biegach. Powody mogą być dwa: zabrudzone bieżnie silniczka lub zużyty przekaźnik wycieraczek. O ile to pierwsze daje się naprawić garażowymi sposobami to przekaźnik może być zaskakująco drogi. Warto o tym pamiętać.
O czym jeszcze warto wiedzieć? Przede wszystkim podczas oględzin samochodu zwróćmy uwagę czy wszystko działa tak jak powinno. Lista dodatkowego wyposażenia jest bardzo długa. Porządnie wyposażona Delta nie ustępuje ilością ?bajerów? nie tylko ówczesnym samochodom z wyższych klas ale i współczesnym autom z tej samej klasy. Wiele z tego co nie działa daje się naprawić o ile ktoś ma zamiłowanie do majsterkowania i troch,e cierpliwości ? z drugiej strony kupujemy auto po to by się nim cieszyć a nie pod nim leżeć, czyż nie?
Wnętrze ma być czyste. Wszystkie zaślepki maja być na swoim miejscu, wszystkie plastiki maja być przykręcone. Bez wyjątków.
Hamulce
Lancia Delta 836 posiada całkiem przyzwoity układ hamulcowy. Niemal wszystkie egzemplarze dostępne na rynku wtórnym posiadają układ ABS. Warto wiedzieć, że Lancia zastosowała układ czterokanałowy ? prędkość każdego koła jest odczytywana i regulowana oddzielnie. To moim zdaniem jeden z najlepszych układów jakie były wtedy w tej klasie aut. O ile tylko mamy dobre opony i sprawne zawieszanie to układ nie jest zbyt nadgorliwy i interweniuje wtedy kiedy jest potrzebny. Naprawdę przydatna rzecz i warto ja mieć w samochodzie.
Większość egzemplarzy obecnych na rynku wtórnym jest wyposażona w hamulce tarczowe wszystkich kół. Zależnie od wersji silnikowej układ różni się średnicą zastosowanych tarcz hamulcowych. Układ jest wystarczająco skuteczny i pozwala na naprawdę dużo... Mimo to warto pamiętać, że Delta to ciężki samochód (od circa 1120kg do 1360kg w stanie gotowym do jazdy), więc kierowcy o sportowych aspiracjach mogą czuć tu pewien niedosyt. Układ hamulcowy ma krótką listę typowych usterek, jednak w większości wypadków pozwalają się one niedużym kosztem usunąć. Regularnie serwisowany układ hamulcowy jest niezawodny i można na nim polegać.
Pamiętajcie ? sprawny hamulec to Życie Wasze i innych!
Co warto wiedzieć?
- Aby układ ABS działał jak należy i nie przeszkadzał w jeździe auto MUSI mieć sprawne amortyzatory przyzwoitej jakości i dobre opony. Jeśli tego brak to jakiekolwiek hamowanie na nierówności będzie powodować interwencje układu.
- Zapalenie się czerwonej kontrolki ABS na desce rozdzielczej informuje o tym, że układ jest NIE PRACUJE. Układ jest wyposażony w możliwość autodiagnozy. Po wykryciu usterki wyłącza się.
- Wyłączony układ ABS NIE WPŁYWA na działanie układu hamulcowego. Możemy nadal kontynuować jazdę i bez obaw hamować ? naturalnie układ działa wtedy jak zwyczajny układ bez ABS.
- Układ ABS diagnozuje się po uruchomieniu zapłonu. Jeśli kilka sekund od przekręcenia kluczyka kontrolka ABS świeci to układ jest fizycznie uszkodzony (np. czujnik prędkości koła nie działa). Diagnoza jest możliwa poprzez powszechnie dostępne interfejsy i oprogramowanie diagnostyczne. Jednak na ile skuteczna jest taka diagnoza nie wiem.
- Jeśli w czasie jazdy zapali się kontrolka ABS to nie wpadaj w panikę. Jazda poślizgiem, taplanie się w śniegu czy zabawa z hamulcem ręcznym sprawia, że układ uzna że jest niesprawny z powodu niemożności opanowania poślizgu
Należy zgasić silnik i uruchomić go ponownie. Układ włączy się ponownie.
- Delta jest wyposażona w czujnik zużycia klocków hamulcowych przedniej osi. Świecąca się kontrolka może wskazywać na to, że wymiana klocków jest bliżej niż się wydaje. Równocześnie nie radze ślepo wierzyć kontrolce. Niestety, dość często nie jest ona podłączona lub kabel czujnika jest odcięty. Bez kontroli wizualnej się nie obejdzie
- Kontrolka informuje nas również o zbyt niskim poziomie płynu hamulcowego. W ogóle warto zajrzeć do zbiorniczka na płyn. Płyn powinien być czysty i klarowny. Zbiorniczek suchy i czysty. Jeśli zawartość zbiorniczka jest ciemna i mazista to czeka nas wymiana płynu hamulcowego. Niestety, ale ?zawodniony? i stary płyn nie tylko pogarsza sprawność hamulców, ale tez wyraźnie swoją temperaturę wrzenia co sprawia, że hamulce robią się bardzo podatne na fading.
- Zależnie od wersji silnikowej montowano różne hamulce. Jeśli podczas zakupu zauważysz, że tarcze lub klocki są zużyte to nastaw się na wymianę. Warto sprawdzić wcześniej ceny bo wymiana hamulców przedniej osi na markowe zamienniki to wydatek rzędu nawet 500-600 zł (wersja 2.0 16v/2.0 16v turbo).
Podczas mocnego hamowania wyraźnie słychać i czuć prace układu ABS. Równocześnie nie powinno być czuć żadnego bicia z tarcz. Jeśli po drugim, trzecim mocniejszym hamowaniu hamulce zaczynają bić to czeka nas wymiana tarcz.
- Jeśli po trzecim ? czwartym mocnym hamowaniu pedał ?wpada w podłogę? to do wymiany jest płyn hamulcowy. Powodem może być też wcześniejsze przegrzanie hamulców a wtedy do wymiany mamy wszystko (tarcze/klocki/płyn)
- Elastyczne przewody hamulcowe (6 sztuk: 4 dla kół, 2 przy tylnej belce zawieszenia) nie powinny posiadać ŻADNYCH mechanicznych uszkodzeń. Powinny być zamocowane w fabrycznych miejscach i nawet przy pełnym skręcie kół nie mogą być naprężone. Nie powinny tez być porowate. Jeśli są ? wymiana, najlepiej wszystkich.
- Po jeździe próbnej warto ostrożnie dotknąć każdego z kół. Jeśli któreś jest wyraźnie cieplejsze od innych to większości wypadków oznacza to zablokowany hamulec koła. Przyczyny to najczęściej niedrożny przewód hamulcowy (nie pozwala na cofnięcie się płynu) lub wymagający regeneracji zacisk hamulca.
- Hamulec ręczny ma tendencję do zamarzania a zimie. Ja zwyczajnie zostawiam auto na biegu i wożę w bagażniku mały klocek który podkładam pod koło gdy muszę. Może i jest to staroświeckie ale wolę to niż zabawy w polewanie kół wrzątkiem itp.
- Montowano dwa różne układy (Lucas i ATE). Zamawiając części zwróć na to uwagę.
- Wszystkie części eksploatacyjne układu hamulcowego (tarcze, bębny, klocki, okładziny, linki hamulca ręcznego) są dostępne w handlu. Wachlarz cen jest szeroki i raczej każdy znajdzie cos na swoja kieszeń, jednak mimo to odradzam najtańsze zamienniki. Niestety, cieżar auta sprawia, że znikają one w oczach i są podatne na fading.
Zawieszenie
Delta jest wyposażona w niezależne zawieszenie wszystkich kół. Dla przedniej osi zastosowano układ oparty o poprzeczne wahacze i kolumnę Mcperson'a.
Tylna oś oparta jest o wzdłużne wahacze wleczone i osobno montowane sprężyny i amortyzatory.
Na obu osiach zamontowane są drążki reakcyjne popularnie zwane stabilizatorami
Bliźniacze konstrukcje zawieszenia można znaleźć w innych autach opartych o ta samą platformę (Fiat Tipo/Tempra/Coupe, Alfa 145/146/155, Lancia Dedra) i zależnie od modelu często pasują one wymiennie. Uwaga, ?często? nie znaczy ?zawsze?.
Zawieszenie Delty 836 jest technicznym krokiem w tył w stosunku do poprzedniczki (831). Czy to źle? I dlaczego zdecydowano się na rozwiązanie ?gorsze?? Wynikało to z chęci obniżenia kosztów produkcji i dążenia do unifikacji pomiędzy różnymi autami. Auto powstało w oparciu o wspólną platformę, na bazie której zbudowano wiele różnych samochodów. Trzeba sobie zdawać sprawę, że były to samochody o nieraz kompletnie różnym charakterze a co za tym idzie różnej docelowej klienteli. O tą samą platformę oparto zarówno kompaktowe auta klasy C (Tipo, Delta, 145/146) jak i auta klasy średniej D o rodzinnym (Tempra), luksusowym (Dedra) jak i usportowionym (155) charakterze. Ba, udało się zbudować płytę do tego stopnia uniwersalną, że niektóre modele (Tempra, Dedra, 155) były wyposażane w stały napęd wszystkich kół.
Wyraźnie więc widać, że zadanie jakie księgowi koncernu postawili inżynierom nie było proste. Inżynierowie nie poszli na łatwiznę bo zamiast zastosować prostą belkę zdecydowali się na niezależne zawieszenie tylnych kół.
Czy ten konstrukcyjny kompromis to coś złego? To zależy jak na to spojrzeć. Moim zdaniem Delta 836 prowadzi się bardzo dobrze, szczególnie na tle konkurencji z tamtych lat (Opel Astra F, VW Golf III, Citroen ZX, Renault 19). Samochód jest stabilny nawet przy dużych prędkościach, pewnie prowadzi się w łukach. Układ kierowniczy jest precyzyjny chociaż dość długo przełożony.
Tak naprawdę to co przeszkadza to nie konstrukcja zawieszenia ale wysoka masa własna samochodu.
W porównaniu do poprzedniczki Delta utyła, zależnie od wersji, o nawet 150 kg. To jednak nie dziwi ? konstrukcje tych dwóch aut dzieli niemal 20 lat. Delta jest również ciężka w porównaniu do innych ówczesnych aut tej klasy, ale tez najczęściej o wiele lepiej wyposażona niż one. Coś za coś.
Co warto wiedzieć o zawieszeniu?
- Występują dwa różne rodzaje przednich wahaczy, dla aut z ?wąskim? i ?szerokim? przodem.
- Sworznie w przednich wahaczach są niewymienne. W przypadku ich zużycia należy wymienić cały wahacz. Tuleje można wymienić same...ale w większości wypadków jest to nieopłacalne bo wahacze nie są drogie.
- Konstrukcja przedniego zawieszenia pozwala JEDYNIE ustawić zbieżność. Jakakolwiek regulacja kąta pochylenia kół jest fizycznie niemożliwa ? producent jej nie przewidział.
- Aby zawieszenie dało się porządnie ustawić żaden z jego elementów nie może być zużyty (wahacze, łączniki stabilizatora, końcówki drążków kierowniczych, górne mocowania kolumn McPerson).
- Wymiana któregoś z głównych elementów zawieszenia wymaga kontroli i ewentualnej korekcji zbieżności. Np wymiana wahaczy potrafi sprawić, że zbieżność się ?rozjedzie?.
- Tylne zawieszanie nie posiada ŻADNEJ regulacji.
- Pamiętajmy, że najmłodsze Delty mają już 14 a najstarsze 20 lat. To sprawia, że karoseria tez jest 'spracowana? i często idealne ustawienie zawieszenia nie jest możliwe.
- Jeśli tylne koła ?leżą? to znaczy, że zużyte są łożyska tylnych wahaczy. Łożyska można wymienić bez wymiany wahaczy.
- Fizycznie amortyzatory dla wszystkich wersji poza HF są identyczne. Pamiętajmy jednak, że różnica w masie 1.6 8v a 2.0 16v ?na wypasie? jest spora. Amortyzatory dedykowane do 1,6 zapewne długo w 2,0 nie pożyją ? szczególnie gdy będą wyrobem Spółdzielni Pracy ?Nasza Sprawka? czy tez innej ?renomowanej? manufaktury.
- W wersji HF (2.0 16v turbo) rozstaw śrub mocujących amortyzator do piasty koła jest inny niż pozostałych Deltach (oraz innych autach opartych o tą platformę!). Na chwile obecną pewne jest, że jedyne modele z którymi Delta HF dzieli przednie amortyzatory to Fiat Coupe 16v Turbo (193KM) i Fiat Coupe 20V Turbo (220KM).
- W Delcie jako opcja występowało aktywne zawieszenie. Układ był sterowany elektroniką. Poprzez specjalne zawory (selenoidy) umieszczone w korpusie amortyzatorów regulowały przepływ oleju a co za tym idzie zmieniały ich charakterystykę. Nad popielniczką znajdowały się guziki pozwalające wybrać kierowcy jeden z trzech trybów pracy amortyzatorów: komfortowy, sportowy lub automatyczny. Tryb automatyczny zostawiał elektronice dobór twardości a ta ją płynnie dobierała w zależności od prędkości i przeciążenia w zakręcie. Tryb komfortowy jak sama nazwa wskazuje sprawiał, że zawieszenie bardziej miękko wybierało nierówności. Tryb sportowy utwardzał amortyzatory. Uwaga! W wypadku awarii elektroniki sterującej układ przełączał się i pozostawał w trybie ?SPORT?. Uwaga! Aktywne zawieszenie NIE TOLERUJE sprężyn obniżających, jego żywotność się wtedy mocno skraca. Uwaga! Na chwilę obecną części zamienne (amortyzatory) do tego typu zawieszenia są NIEDOSTĘPNE i nie ma ŻADNEJ możliwości regeneracji.
-Jeśli Twoja Delta posiada aktywne zawieszenie i amortyzatory są zużyte to możesz bez żadnych przeróbek zastosować klasyczne amortyzatory dedykowane dla Delty. Opinie użytkowników posiadających Delty HF z aktywnym jak i z normalnym zawieszeniem wskazują, że aktywne są porównywalne z usportowionymi zamiennikami dostępnymi na rynku (Bilstein B6, Sachs Super Touring etc).
Koniec części pierwszej. Dalna część pojawi się za jakiś czas. Gdyby ktoś znalazł błędy lub chciał się dołączyć do redagowania to zapraszam. Wykorzystałem zdjęcia znalezione w sieci - jeśli ktoś uważa, że to narusza jego prawa do własności intelektualnej niech się ze mną skontaktuje.
UWAGA: Będę bardzo wdzięczny jeśli nadeślecie mi na mail możliwie duże i czytelne zdjęcia wnętrza (różne wersje wyposażenia) i inne materiały jakie posiadacie. Moje zbiory nie są zbyt duże bo nie wszystkimi wersjami sie specjalnie interesowałem. Jako były właściciel wersji 1,6 8v/2.0 16v/2.016vT postarm sie opisac wspomniane silniki i ich eksploatację. Będę wdzięczny jeśli wlaściciele innych wersji silnikowych podzielą się swoja wiedzą i doświadczeniami.
Finalnie chciałbym ten "mini przewodnik" zapisać jako PDF. To by zapobiegło "znikaniu zdjęć" i deaktualizacji linków. Na koniec wystarczyło by tylko wrzucić na serwer pojedynczy plik. Gdyby ktoś chciał pomóc to proszę o materiały na adres:
dejv667@gmail.com
UWAGA: Finalną wersję "mini-przewodnika" zamierzam umieścić również na moim blogu poświęconym Delcie HPE i na mojej stronie (w budowie). Obie te strony są niekomercyjne i nie generują żadnego zysku. Są hobbystycznie tworzone tylko i wyłącznie jako źródło informacji dla innych miłośników marki/modelu. Jeśli ktoś nie życzy sobie aby jego materiały znalazły się gdziekolwiek indziej niż na stronach LKP niech to zaznaczy - przygotuję dwie różne wersje dokumentu dla LKP i dla swoich stron tak aby nikt nie czuł się pokrzywdzony tym, że puszczam w świat techniczne sekrety
Szacuneczek 
.
